Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapıldı

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 26 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Madde 1 – 26/3/2010 tarihli ve 27533 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 3 – (1) Bu Yönetmelik; 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8 inci, 11 inci ve 12 nci maddeleri ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97 nci ve 103 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.”
Madde 2 – Aynı Yönetmeliğin 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğine” ibaresi “2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğine” olarak değiştirilmiştir.
Madde 3 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (ç), (h), (l) ve (s) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Atık: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde tanımlanan tüm madde veya malzemeyi,
c) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
ç) Belediye atığı: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4’ünün yirminci bölümünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan ve evlerden kaynaklanan ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan atıkları,”
“h) İl müdürlüğü: Çevre ve şehircilik il müdürlüğünü,”
“l) Lisans: Düzenli depolama tesislerine 10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğine göre verilen çevre lisansını,”
“s) Tehlikeli atık: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-3/A’sında yer alan tehlikeli özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan, aynı Yönetmeliğin EK-4’ünde altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıkları,”
Madde 4 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 5 – (1) Düzenli depolama tesisleri bu Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer alan sınır değerlere göre I, II ve III üncü sınıf olarak sınıflandırılır. Belediye atıkları, II. sınıf düzenli depolama tesisinde bertaraf edilir.
(2) Sıvı atıklar hariç olmak üzere; dışarıdan atık almamak kaydıyla sadece kendi tesisinde oluşan termik santral külleri, proses atıkları ve benzeri atıkların sulu olarak bertaraf edileceği depolama tesisleri için bu Yönetmelik maddelerine ilave olarak Ek-6’da yer alan işlemler uygulanır.”
Madde 5 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Atıkların depolama çalışmaları sırasında, şev stabilitesini ve araçlarla makinelerin kolayca manevra yapabilmelerini sağlamak için lot şev eğimi ve atık hücresinin şev eğimi azami 1/3 olacak şekilde yapılır. Atığı getiren araçların geçişleri drenaj sistemine zarar vermeyecek şekilde planlanır. Şev eğimine ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir. Açık ocak işletmesi yöntemiyle üretim yapılan, Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliğine uygun olarak terk edilen veya maden rezervi biten alanlarda ve/veya maden üretimi biten ve çevreyle uyumlu hale getirilmesi gereken alanlarda, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Valilik, İl Özel İdaresi ve mülkiyetine göre ilgili kurum/kuruluşların uygun görüşleri doğrultusunda III. sınıf düzenli depolama tesisi inşa edilmesi durumunda; uygulama projelerinde basamak genişliği, basamak yüksekliği, şev ve genel şev açısı ile şev stabilite analizlerinin de bulunduğu jeoteknik etüt raporuna göre uygun olarak değerlendirilmesi durumunda atıkla temas eden yan yüzeylerde eğim şartı aranmaz.”
Madde 6 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde geçen “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin” ibaresi “Atık Yönetimi Yönetmeliğinin” olarak değiştirilmiştir.
Madde 7 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Düzenli depolama tesislerine atık kabulünde, atığın hangi sınıf depolama tesisinde bertaraf edileceğinin belirlenmesi amacıyla Ek-2’de yer alan analizler yapılır. Ek-2 analizleri beş yıl süreyle geçerlidir. Atığın üretildiği proseste, hammadde veya katkı maddelerinde bir değişiklik olması halinde analiz bir ay içerisinde yenilenir.
(4) Ek-2’de II. sınıf düzenli depolama tesisleri için verilen kriterlere uyan tehlikesiz atıklar, reaksiyona girmeyecek şekilde belediye atıklarının depolandığı lotta ayrı bir hücrede depolanabilir.”
Madde 8 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Düzenli depolama tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, öncelikle kuracakları tesisin bu Yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir, mali fizibiliteyi de içeren ve Atık Yönetimi Yönetmeliğinde belirtilen atık yönetim planıyla uyumlu olduğunu gösterir raporu, Bakanlığa sunmakla ve uygun görüş almakla yükümlüdür.
b) Çevresel etki değerlendirmesi süreci olumlu olarak tamamlanan ve uygulama projesi Bakanlıkça onaylanan tesisin inşaatı, uygulama projesi ve teknik şartnamesine uygun olarak Bakanlıkça esasları belirlenen usulde denetlenerek tamamlanır.
c) İnşaat süresince Bakanlığa sunulacak denetleme raporları ve işletme planı Bakanlıkça onaylanan tesis, Düzenli Depolama Tesisi Proje Onay Belgesi ile Bakanlığa Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine göre geçici faaliyet belgesi için müracaat eder. Geçici faaliyet izni süresi içerisinde Bakanlığa sunulacak izleme raporları ve kapatma planı ile lisans müracaatı değerlendirilir. Tesis kurulumu, kapatma planı ve izleme raporlarına ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir.”
Madde 9 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasında geçen “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ibaresi “Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği” olarak değiştirilmiştir.
Madde 10 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 9 uncu maddesi” ibaresi “Atık Yönetimi Yönetmeliği” olarak, aynı fıkranın (a) bendi ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Düzenli depolama tesisinde depolanmasına izin verilen atıkların Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4’ünde verilen atık kodlarına göre listesi,”
Madde 11 – Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Düzenli depolama tesisinin tabanı ve yan yüzeylerinde, sızıntı suyunun yeraltı suyuna karışmasını önleyecek şekilde bir geçirimsizlik tabakası teşkil edilir. Geçirimsizlik tabakasının fiziksel, kimyasal, mekanik ve hidrolik özellikleri depolama tesisinin toprak ve yeraltı suları için oluşturacağı potansiyel riskleri önleyecek nitelikte olmak zorundadır. Geçirimsizlik malzemeleri teknik özellik bakımından Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun olmalıdır.
(2) Düzenli depolama tesisi sınıflarına göre depo tabanının asgari aşağıda belirtilen geçirgenlik ve kalınlık özelliklerine sahip olması gerekir:
a) I. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn ve en az 5 m kalınlığa sahip kil veya kil grubu geçirimsiz tabaka,
b) II. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn ve en az 1 m kalınlığa sahip kil veya kil grubu geçirimsiz tabaka,
c) III. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-7 m/sn ve en az 1 m kalınlığa sahip kil veya kil grubu geçirimsiz tabaka.
(3) Jeolojik geçirimsizlik tabakasının ikinci fıkrada verilen koşulları doğal olarak sağlayamaması halinde, geçirimsizlik tabakası;
a) I. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn geçirgenlik ve sıkıştırılmış en az dört tabaka halinde ve toplamda en az 1 m kalınlığa sahip kil veya kil grubu minerallerden,
b) II. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn geçirgenlik ve sıkıştırılmış en az iki tabaka halinde ve toplamda en az 50 cm kalınlığa sahip kil veya kil grubu minerallerden,
c) III. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-7 m/sn geçirgenlik ve sıkıştırılmış en az iki tabaka halinde ve toplamda en az 50 cm kalınlığa sahip kil veya kil grubu minerallerden oluşturulur, tabakanın her yerinde homojen olarak geçirgenlik değerleri sağlanır ve I. ve II. sınıf düzenli depolama tesislerinde jeomembran kullanılarak güçlendirilir.”
Madde 12 – Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesinin altıncı, yedinci, sekizinci, on ikinci ve on üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(6) Düzenli depolama tesisine atık getiren araçların Atık Yönetimi Yönetmeliği gereğince atığın türüne göre Bakanlıkça kayıt altına alındığı veya taşıma lisansına sahip olduğu tesis işletmecisi tarafından kontrol edilir. Taşıma lisansı olmayan veya Bakanlıkça kayıt altına alınmamış araçlar tesise kabul edilmez ve durum acilen il müdürlüğüne bildirilir.
(7) Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4 atık listesindeki atıkların düzenli depolama tesisine kabulünde Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ hükümleri uygulanır.
(8) Atık Yönetimi Yönetmeliği gereğince işletmeci depolanan atığın özellikleri ve miktarına ilişkin kayıt tutmakla yükümlüdür. Kayıtlarda atığın kaynağı, miktarı, sevkiyat tarihi, taşıyıcı bilgilerinin bulunması zorunludur. Ayrıca belediye atıklarının depolandığı tesislere atığı kabul edilen belediye veya mahalli idare birliğine ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.”
“(12) İşletmeci, tesise kabul edilmeyen atıkları 24 saat içinde il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
(13) İl müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atıkların ilgili mevzuata uygun şekilde yönetildiğinin takibinden sorumludur.”
Madde 13 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c), (ç) ve (i) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) Atığın Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4’ünde verilen kodu,
ç) Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4’ünde (M) ile işaretli atıklar için aynı Yönetmeliğin Ek-3’ünde belirtilen tehlikelilik özelliklerine ilişkin bilgiler,”
“i) Uygunluk testlerinin kapsamı ve sıklığı ile atığın bertaraf edileceği depolama tesisi sınıfına ilişkin üniversitelerin ilgili bölümlerinden ya da ilgili analizleri yapmak üzere 25/12/2013 tarihli ve 28862 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlardan alınmış rapor.”
Madde 14 – Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(7) Sadece işletmesinden kaynaklanan kendi atıklarını bertaraf eden düzenli depolama tesislerinde doğrulama testi yapılması gerekmez. Ancak, Ek-2 analizi yaptırılması zorunludur.”
Madde 15 – Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan testler ile uygunluk testlerinde belirtilen özellikleri taşımadığının tespiti halinde atık tesise kabul edilmez ve bu durum işletmeci tarafından 24 saat içinde il müdürlüğüne bildirilir.
(5) İl müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atıkların mevzuata uyumlu yönetildiğinin takibinden sorumludur.”
Madde 16 – Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Kontrol ve izleme işlemleri sırasında çevreyi olumsuz etkileyecek herhangi bir durumun tespiti halinde işletmeci bu durumu 24 saat içinde il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. İşletmeci, olumsuz etkilerin giderilmesine yönelik önlemlere ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara uymakla ve önlemlerden doğacak masrafları karşılamakla yükümlüdür.”
Madde 17 – Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Atık depolama sahasının kurulması, işletilmesi, mali teminatlar, kapatma ve kapatma sonrası bakım maliyeti de dâhil olmak üzere atıkların depolanması için alınacak ücretler Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenir.”
Madde 18 – Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Dip taraması faaliyeti sonucunda oluşan dip tarama malzemesi, karada bertarafının sağlanması durumunda II. sınıf depolama tesislerinde test edilmeksizin depolanabilir. Bu atıklar, belediye atıklarının depolandığı lotlarda depolanamaz.”
Madde 19 – Aynı Yönetmeliğin 33 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 33 – (1) 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 10, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.”
Madde 20 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Geçici Madde 1 – (1) Belediye atıklarının sıfır atık yönetim sistemine uygun olarak geri kazanımının sağlanması amacıyla çevre ile uyumlu fiziksel, kimyasal, biyolojik veya termal teknolojilerin kullanılması esastır. Bu teknolojilerin kullanıldığı ön işlem tesisleri ve kapasiteleri, 2035 yılında toplanan belediye atığı miktarının ağırlıkça en az %60’ı geri kazanılabilecek şekilde teşkil edilir.”
Madde 21 – Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Uygulama projelerinin revize edilmesi
Geçici Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik yayımlanmadan önce Bakanlık tarafından uygulama projeleri uygun görülmüş; fakat inşaat ihalesi yapılmamış ve/veya tesis/lot inşaatına başlanmamış olan düzenli depolama tesislerinin/lotlarının uygulama projeleri, bu Yönetmeliğe göre revize edilerek yeniden Bakanlığa sunulur ve yeni lot inşaatları da bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılır.
(2) Bu Yönetmelik yayımlanmadan önce Bakanlık tarafından kapatma planı uygun görülmüş; fakat başlatılmamış/uygulanmamış kapatma planları, bu Yönetmeliğe göre revize edilerek yeniden Bakanlığa sunulur ve kapatma işlemleri bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılır.”
Madde 22 – Aynı Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Geçici Madde 3 – (1) 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun geçici 8 inci maddesi kapsamında yer alan özelleştirilmiş veya özelleştirilecek olan elektrik üretim santrallerinden kaynaklanan atıkların depolanmış olduğu sahalarda, atık depolanmasına devam edilmesinin üniversitelerin çevre ve inşaat mühendisliği bölümlerince çevresel tedbirleri içerecek şekilde hazırlanan kurumsal akademik rapor ile uygun görülmesi halinde, sahanın kurumsal akademik raporda belirtilen nihai dolgu kotu ve koordinatları aşılmaksızın depolama işlemine devam edilebilir.
(2) Depolama işlemine devam edilmesinin kurumsal akademik raporla uygun görülmesi durumunda, kurumsal akademik raporu onaylanan mevcut sahalar için; düzenli depolama tesisi onay belgesi ve il müdürlüğü uygunluk yazısı aranmaksızın tesis işletmecisi tarafından “Düzenli Depolama” konulu çevre izin lisans başvurusu yapılır.
(3) Depolama işlemine devam edilmesi kurumsal akademik raporla uygun görülmeyen mevcut sahalar, bu Yönetmeliğin Ek-6’sında belirtildiği şekilde en kısa süre içerisinde kapatılır ve yeni düzenli depolama tesisleri teşkil edilir. Sahanın kapatma sonrasında kontrol ve izlemesi, bu Yönetmeliğin altıncı bölümüne göre yapılır.”
Madde 23 – Aynı Yönetmeliğin geçici 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Geçici Madde 4 – (1) Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4’ünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan arıtma çamurlarının, Ek-2’de verilen diğer tüm parametreleri sağlaması, sınır değer artırımı yapılmaması, ağırlıkça en az %50 kuru madde ihtiva etmesi ve kötü kokunun giderilmesi kaydıyla II. sınıf düzenli depolama tesisinde ayrı bir lotta depolanmasında 1/1/2025 tarihine kadar Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) limit değerine uygunluk aranmaz.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasına ilave olarak, aşağıdaki sınır değerler de karşılanmak zorundadır:
a) Ek-2 Atık Kabul Kriterleri, 2-A) İnert Atıkların Düzenli Depolanabilme Kriterleri III. sınıf depolama tesisleri için sınır değerler altında yer alan TOK (Toplam organik karbon) değeri, arıtma çamurları için; ilave sınır değer artırımı yapılmaksızın 1/1/2025 tarihine kadar azami 250.000 mg/kg alınır.
b) Ek-2 Atık Kabul Kriterleri, 2-B) Tehlikesiz Atıkların Düzenli Depolanabilme Kriterleri, reaktif olmayan ve kararlı tehlikeli atıkların II. sınıf depolama tesislerine kabul edilebilmesi için sınır değerler altında yer alan TOK (Toplam organik karbon) değeri, arıtma çamurları için; ilave sınır değer artırımı yapılmaksızın 1/1/2025 tarihine kadar azami 250.000 mg/kg alınır.”
Madde 24 – Aynı Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan “5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-IV’te” ibaresi “2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-4’te” olarak, “5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği” ibaresi “ 25/12/2013 tarihli ve 28862 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği” olarak ve Ek-2’sinde yer alan “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” ibaresi “Atık Yönetimi Yönetmeliği” olarak değiştirilmiştir.
Madde 25 – Aynı Yönetmeliğe ekte yer alan Ek-6 eklenmiştir.
Madde 26 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 27 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.