İnşaat yükseliş trendini koruyor

Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) her ay açıkladığı Hazır Beton Endeksi ile Türkiye’de inşaat sektöründeki ve bağlantılı imalat ve hizmet sektörlerindeki mevcut durumu ve beklenen gelişmeleri ortaya koymaktadır. Hazır beton, inşaat sektörünün en temel girdilerinden biridir. Aynı zamanda üretiminden sonra kısa bir süre içerisinde stoklanmadan inşaatlarda kullanıldığı için hazırladığımız Hazır Beton Endeksi, inşaat sektörünün büyüme hızını ortaya koyan öncü bir göstergedir. Her ay Türkiye genelinde beton üreticisi firmalar ile gerçekleştirilen anket çalışması neticesinde 4 farklı endeks türetilmektedir:

• Hazır Beton Faaliyet Endeksi: Hazır beton firmalarının, geçmiş bir aylık faaliyetlerinin neticelerini ortaya koyan endeks.
• Hazır Beton Güven Endeksi: Hazır beton sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin, ekonomi ve sektöre yönelik duydukları güven seviyesini ortaya koyan endeks.
• Hazır Beton Beklenti Endeksi: Hazır beton firmalarının önümüzdeki üç aylık dönemde faaliyetlerinin hangi seviyede olacağına ilişkin beklentileri ortaya koyan endeks.
• Hazır Beton Endeksi: Yukarıda yer verilen alt endekslerin tümünü içeren bileşik endekstir.

Söz konusu endekslerin oluşturulmasına esas teşkil eden anket ile firmalara 9 soru sorulmuştur. Her bir endeksin değeri 100’ün altında ya da üstünde olmasına bağlı olarak yorumlanmaktadır. 100’ün üzerinde olması durumunda önceki aya ait faaliyetin ya da gelecek döneme ilişkin beklentinin olumlu yönde geliştiği yorumu yapılmaktadır.

KASIM AYI ENDEKS SONUÇLARI

Grafik-1: Endeks Değerleri

Yukarıdaki Grafik 1’de 3 alt endeks ve bu alt endekslerden türetilen Hazır Beton Endeksi değerleri görülmektedir. Kasım ayı ile birlikte 6 aydır inşaat sektörü yükseliş trendini devam ettirmektedir. Faizdeki yükseliş sonrasında konut satışlarındaki yavaşlamaya rağmen inşaat sektörü yoluna devam etmektedir. Beklenti ve Güven Endeksleri’ndeki yükseliş dikkat çekmektedir. Hem Beklenti hem de Güven Endeksi’ndeki bu yükselişte, özellikle kurdaki durağanlık ve pandemiye yönelik küresel aşı faaliyetlerindeki pozitif gelişmelerin etkisi bulunmaktadır.   

Grafik-2: Endeks Değerlerindeki Değişim

(Önceki Yılın Aynı Ayına Göre, %)

Yukarıdaki Grafik 2’de, kasım ayı endeks değerlerinin, bir önceki yılın aynı ayına göre (2019 kasım) değişim oranları yüzdesel olarak gösterilmiştir. 
 
Grafikten görüleceği üzere faaliyet dışında diğer endekslerde geçen yıla kıyasla olumlu bir tablo söz konusudur. Kasımda negatif tarafta kalan Beklenti ve Güven Endeksi’nin önceki yıla kıyasla yükselmesi önemlidir. Kasım ayında, geçen yıla kıyasla faaliyet düşmüş görünmekle birlikte hâlen en yüksek ve pozitif tarafta olan tek endekstir. 
 
İnşaat sektörü 8 çeyrek daraldı. Pandeminin ilk ekonomik etkilerini gösterdiği nisan, mayıs ve haziran aylarında -%2,7’lik daralma ile diğer başat sektörlere kıyasla daha yavaş küçülen sektör 3. çeyrekte ekonominin büyümesine paralel bir performans sergilemiştir. 3. çeyrekte ekonominin toparlanmasına imkân tanıyan makro konjonktür ile birlikte inşaat sektörü de harekete geçmiştir. Ekim ayının başında açıkladığımız Hazır Beton Endeksi raporumuzda bunu kamuoyu ile paylaştık. İnşaat sektörü açısından öncü gösterge niteliğinde olan Hazır Beton Endeksi inşaat sektörünün 3. Çeyrekteki performansını son çeyrekte de devam ettirdiğini göstermektedir. İstihdamın, tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz açısından da ciddi bir sorun olarak yükseldiği şu dönemde yalnızca büyümeyi değil aynı zamanda istihdamı da inşaat ve bağlantılı sektörler sırtlamaktadır. Son açıklanan istihdam verilerine göre inşaat sektöründeki istihdam 166 bin kişi artarak 1 milyon 739 bin olmuştur.
 
Yükselen faiz, kredi yavaşlaması, talepteki durağanlık, pandemiye yönelik alınan tedbirler ile birlikte ekonomideki yavaşlama inşaat sektörünü de etkilemiştir. Ancak kasım ayı THBB Hazır Beton Endeksi rakamları inşaat sektörünün bu kışı, tüm zorluklara rağmen pozitif tarafta kapatacağını ortaya koymaktadır.