İzmir’e 100 Elektrikli Otobüs ve 55 Midibüs Daha Geliyor

İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü, 2022 bütçesinin yaklaşık yüzde 40’ını, yeni araç, malzeme, teçhizat alımlarına ve yeni tesislerin yapımına ayırdı. Bu yılın sonuna dek 22 yeni midibüs gelecek. Gelecek yıl ise 100 elektrikli otobüs ve 33 midibüs daha alınacak.

Son 2,5 yılda 435 yeni otobüsü filosuna dahil eden İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü, gelecek yılki bütçesinin yaklaşık yüzde 40’ını yeni yatırımlara ayırdı. Kentin sokakları dar ve yokuşlu semtlerine daha uygun olan midibüs tipi araçlardan 22 adet daha satın alan ESHOT, bu araçların yaklaşık 19 milyon TL tutan ücretini de Devlet Malzeme Ofisi’ne (DMO) ödedi. Midibüsler, bu yılın sonuna dek gelecek ve hizmete alınacak.

ESHOT, aynı araçlardan 33 adedini de gelecek yıl filosuna dahil edecek. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, 2030 yılına kadar sera gazı salımını yüzde 40 azaltma hedefi doğrultusunda, 2022’de 100 adet elektrikli otobüs daha alınacak. Böylece ESHOT filosundaki elektrikli araçların toplamı 120’yi bulacak. ESHOT, elektrikli araçlar için çıkacağı ihalenin şartnamesinde, şarj istasyonlarının yapımını da şart koşacak.

Başkanın hedefi, yüzde 120 gerçekleşecek
Bu araçların da gelişiyle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, Başkan Tunç Soyer döneminde aldığı yeni otobüs sayısı 606’yı bulacak. Başkan Soyer’in “beş yılda 500 yeni otobüs” hedefi, aşılarak yüzde 120 oranında gerçekleşecek. ESHOT Genel Müdürlüğü, halen 90 midibüs, 1049 solo otobüs ve 641 körüklü otobüs olmak üzere toplam 1780 otobüsle toplu ulaşım hizmeti veriyor.

GES yatırımları da devam edecek
ESHOT Genel Müdürlüğü, bir yandan filosundaki elektrikli otobüslerin sayısını artırma hedefi doğrultusunda çalışırken, diğer taraftan da güneş enerjisi santrali (GES) yatırımlarına da devam ediyor. Gediz Garajı tesislerinde, 2017 yılında toplam 10 bin metrekarelik çatı alanında hayata geçirilen GES sayesinde, bugüne dek 4 milyon TL’den fazla tasarruf sağlandı. Üretilen elektrik enerjisinin yüzde 72’si ile 20 adet elektrikli otobüsün tamamı şarj ediliyor. Artan yüzde 34’lük enerji ise atölye ihtiyaçlarında kullanılıyor.

Elektrikli araçlar ve GES’ler sayesinde 22 Kasım itibariyle 1 milyon 919 bin 183 litre akaryakıttan tasarruf edildi. 5 milyon 237 bin 996 kilovat/saat elektrik enerjisi üretildi. Salımı engellenen karbondioksit miktarı ise 7 bin 725 tonu buldu. Tüm bu zehirli salımı “bir günde” filtreleyebilmek için gereken ağaç sayısının yaklaşık 200 bin olduğu dikkate alındığında GES’lerin önemi çok daha iyi anlaşılacaktır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, 2050 yılında “sıfır karbon salımı” hedefi doğrultusunda; Gediz, Karşıyaka Ataşehir ve Buca Adatepe’deki garajlarının çatılarında hayata geçirilecek GES projelerinin hazırlık çalışmaları da devam ediyor.  Bu yatırımlar sonrası, yılda 4 milyon 260 bin kilovat/saat elektrik enerjisi üretilecek. Böylece ESHOT’un tamamında ihtiyaç duyulan yıllık enerjinin yüzde 62’si güneşten sağlanacak. Öte yandan halen kent genelindeki 65 adet kapalı durağın enerji ihtiyacı da güneşten sağlanıyor. Bu sayının 225’e yükseltilmesi yolundaki çalışmalar da devam ediyor.

Arıza oranı sekiz kat düştü
Otobüslerin rutin bakımlarının planlı ve düzenli yapılması amacıyla çalışan Periyodik Bakım Şube Müdürlüğü, her gün 5-6 aracı baştan aşağı elden geçiriyor. Önleyici tedbirler sayesinde arıza oranlarında büyük düşüş sağlandı. Daha önce yüzde 10’dan fazla olan arıza oranı, yüzde 1.6’ya kadar geriledi. Son 13 ayda 1100 otobüsün periyodik bakımları gerçekleştirilirken, yılsonu itibariyle bu sayının 1800’e ulaşacağı öngörülüyor. Yeni kurulan “madeni yağ otomasyon sistemi” ise araçların motor ömrünü uzatıyor.

Eski araçlar yenileniyor
ESHOT filosunun yıpranan araçları, atölyelerde bakıma alınıyor. Döşemelerden zemine, elektrik tesisatından klimalara ve boyaya kadar tüm aksamlar baştan aşağı yenileniyor. İhtiyaç duyulan araçlara yeni motor dahi yapılıyor. Çalışmalar kapsamında bugüne dek 350 otobüs, fabrika çıkışı gibi yenilendi. Belirlenen plan dahilinde yenilenmeyen araç kalmayacak.

Bisikletler de taşınıyor
Kentte bisikletli ulaşımı teşvik etme stratejisi doğrultusunda, ESHOT’un yeni otobüslerinin tamamında, iki adet bisiklet taşıma aparatı fabrikasyon olarak bulunuyor. ESHOT atölyelerinde eski otobüslere de yapılan montaj çalışmaları sonucu, filonun yüzde 28’ine denk gelecek şekilde toplam 500 otobüs, bisikletli yolcuları da taşıyabiliyor. Ayrıca katlanır bisikletli ve elektrikli scooter sahibi yolcular da 06.00-09.00 ve 16.00-20.00 saatleri haricinde tüm otobüslere araçlarıyla birlikte biniş yapabiliyor.

Otobüs filosu gençleşti
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer göreve geldiğinde, filo yaş ortalaması 12.6 idi. Yeni alınan araçlarla ve eski araçların filodan düşülmesi sonrası bu rakam 8’e geriledi. Filodaki 2009 ve sonraki yıllarda üretilen ve halen rutin olarak görev yapan 1281 aracın yaş ortalamasının ise Avrupa standartlarının da altında, 5.5 olduğu görülüyor. Bunun meyveleri kısa vadede alınmaya başlanacak. Gelecek yıl, amortisman, yakıt, bakım-onarım, yedek parça gibi önemli maliyet kalemleri hissedilir oranda gerileyecek.

ESHOT’a 60 milyon TL reklam geliri
ESHOT Genel Müdürlüğü; otobüslerin, durakların ve aktarma merkezlerinin beş yıllığına reklam amacıyla kullanımı amacıyla ihale gerçekleştirdi. Kazanan firma, 4 bin 998 otobüs durağı ve 900 otobüsün reklam amaçlı kullanım hakkı karşılığında ESHOT’a 60 milyon lira ödeyecek. Şirket ayrıca, otobüs içlerinde, duraklarda ve aktarma merkezlerinde toplam 1820 adet sesli ve görüntülü dijital bilgi platformu ile yolcu bilgilendirme sistemi de kuracak. Bu sistemler, beş yılın sonunda ESHOT Genel Müdürlüğü’ne devredilecek.

İZTAŞIT yaygınlaşacak
Çevre ilçelerde yer alan bireysel taşımacıların toplu ulaşım sistemine entegrasyonu projesi, İZTAŞIT ismiyle ilk olarak Seferihisar’da hayata geçirildi. Uygulama sayesinde ESHOT’un hizmet veremediği kırsal bölgeler de toplu ulaşım ağına dahil edildi. Buralarda yaşayan 60 ve 65 yaş grubu vatandaşlar, şehit yakınları ve gaziler, engelliler, öğrenciler ve öğretmenler; ücretsiz ve indirimli toplu ulaşım haklarını kullanmaya başladı. Minibüslerin kalkmasıyla toplu ulaşımda nakit dönemi sona erdi. İzmirim Kart kullanımı başladı, yeni otobüsler sayesinde yolculuk konforu ve güvenliği arttı. Projenin, diğer çevre ilçelerde de hayata geçirilmesi yolundaki çalışmalar ve bireysel taşımacılık kooperatifleri ile görüşmeler devam ediyor.