“SPA, Fitness ve Spor Mekanları Pandemiyle Birlikte Etkili ve Hızlı Dönüşümler Geçiren Mekanlar Oldu…”

Y.Mimar Feza Ökten Koca: “SPA, Fitness ve Spor Mekanları Pandemiyle Birlikte Etkili ve Hızlı Dönüşümler Geçiren Mekanlar Oldu…”

Bugüne kadar farklı ölçeklerdeki birçok spor mekanı projesine imza atan Elips Tasarım Mimarlık Kurucusu Y. Mimar Feza Ökten Koca, pandemi döneminde SPA, fitness ve spor mekanlarında mimari açıdan dikkate alınması gereken noktaları aktardı.

Elips Tasarım Mimarlık Kurucusu Y.Mimar Feza Ökten Koca, Covid-19 salgını ile savaştığımız bugünlerde virüsün hızlıca yayılabileceği kamusal alanlar olan SPA, fitness ve spor mekanlarının tasarımında mimari açıdan önemsenmesi gereken kriterleri aktardı. Mekanlarda elle teması azaltmak amacı ile mümkün olduğunca fotoselli ürünler kullanmak gerektiğini aktaran mimar, bu alanlarda taze hava girişi sağlanmasının ve havalandırmanın oldukça önemli olduğunu vurguluyor.

Sağlık ve spor mekanlarının tasarımına başlamadan önce mekanın hangi amaçla kullanılacağı ve kimlere hizmet etmeyi planladığı hakkında detaylı bilgi alınması gerektiğini dile getiren Y.Mimar Feza Ökten Koca, bu konuda mutlaka konunun uzmanlarıyla birlikte çalışarak tasarım sürecine devam edilmesi gerektiği aktarıyor. ‘’Hijyenin ne kadar önemli olduğu unutulmamalıdır, bu yüzden mekan geçişleri de buna göre tasarlanmalıdır. Sağlık ve spor kelimelerinin alt açılımlarının ne kadar geniş olduğunu unutmamak gerekir. Standartlar ve ergonomi alt başlıkların gereklerine göre belirlenecektir, bu nedenle tasarım süreci başlamadan önce yapılacak araştırma, uzmanlardan alınacak bilgiler ve dünya üzerindeki benzer örneklerin incelenmesi için gerekli mesainin mutlaka harcanması gerekir.’’ diyen Feza Ökten Koca, sağlık ve spor amacına yönelik olarak tasarlanmak istenilen mekanın da fiziki şartlarının ne kadar elverişli olduğunu göz önünde bulundurmanın çok önemli olduğunu belirtiyor. Mevcut mekanda değiştirilemeyecek özelliklerin bu konunun işlenmesine engel olabileceğini, bu yüzden tasarım öncesi rölöve çalışmasına da detaylı vakit ayrılması gerektiğini sözlerine ekliyor. Y.Mimar Feza Ökten Koca’ya göre kat yüksekliği, mekanın havalandırma sistemine uygunluğu, tesisat sistemine imkan tanıması, açık mekan imkanı gibi özellikler oldukça önemli.

SPA ve fitness alanları pandemi ile birlikte revizyondan geçmek zorunda kaldığını belirten mimar, eskiden daha kalabalık gruplara hizmet veren kapalı alanlar yerine daha bireysel ve açık alan imkanı olan mekanların tercih edilmeye başlandığını dile getiriyor ve ekliyor: ‘’Hatta öyle ki, insanlar online olarak evlerinde bireysel spor yapmaya ve açık alanlarda yürüme ve koşu egzersizleri yapmaya başladı. Fitness salonları, sosyal mesafeyi koruyarak iç mekan tefrişatını revize etmek durumunda kaldı, sürekli olarak dezenfekte edilen mekanlar, spor yapanların havlu vs. ekipmanların kullanımlarının bireysel olması sağlandı. Her kullanımdan sonra tüm aletlerin ve SPA alanlarının dezenfektesi yapılmaya başlandı.’’ Mimar, tüm bunlara rağmen SPA, havuz, sauna, hamam ve buhar odası gibi özellikle suyun bulunduğu mekanların kullanımı virüs bulaştırıcılığı açısından tehlike yarattığından özellikle virüsün bulaşıcılığının en yüksek olduğu kış aylarında kullanıcılar tarafından tercih edilmediğini aktarıyor.

İnsanların daha çok evlerinde kendi kullanımına uygun SPA alanları yaratmaya çalıştığını dile getiren Feza Ökten Koca, spor alanlarında ise sadece sporcuların kullanımına açık, seyirci alınmayan, az sayıda insanın bulunacağı çalışmalara başladığını dile getiriyor ve ekliyor: ‘’Takım sporlarının yapıldığı alanlarda düzenli ve sık olarak kullanıcılara test yapılması gerekiyor. Her ne kadar mekanların temizliği sağlansa da sporcuların dışarıdan kaptıkları virüsü birbirlerine bulaştırma ihtimalleri çok yüksektir. Ancak bireysel spor yapılan alanlarda mekan temizliği, bireysel kullanım alanları, özellikle soyunma odaları ve ıslak hacim kullanımlarında bireysel alan yaratımları ile önlem alınabilir.’’

Mekanlarda elle teması azaltmak amacı ile mümkün olduğunca fotoselli ürünler kullanmak gerektiğini aktaran mimar, bu alanlara mümkünse taze hava girişi sağlanmasının ve havalandırılmasının oldukça önemli olduğunu vurguluyor. Bu türlü virüs bulaşıcılığının yüksek olduğu mekanlarda her kullanıcının kendi malzemelerini kullanması gerektiğini, her ekipmanın kullanıldıktan sonra diğer kullanıcının kullanmasına izin vermeden önce temizlenmesi gerektiğini aktarıyor. ‘’Sporcular arası en az bir buçuk metre olacak şekilde ekipmanlar konumlandırılmalıdır. Aynı şekilde yüz yüze bakacak şekilde yerleşim yapılmamalıdır. Koridorlar da mümkünse genişletilmeli ve insanların karşılaşmaları engellenmelidir.’’ diyen Y.Mimar Feza Ökten Koca, maske ve dezenfektan kullanımının çok önemli olduğunu fakat bazı sporlarda maske kullanımının mümkün olmamakla birlikte, kimi durumda oldukça tehlikeli olabileceğini de sözlerine ekliyor.

Elips Tasarım Mimarlık olarak bugüne kadar birçok okul projesinde spor mekanı tasarımlarına imza attıklarını belirten mimar, bunların haricinde BJK No1903 ve BJK Nevzat Demir Tesisi projelerinde fitness ve SPA alanı tasarımlarına imza attıklarını belirtiyor. Sosyal bir tesis olarak tasarlanan BJK No1903 projesinde, binanın en alt katını içinde spinning alanı, pilates stüdyosu, fitness, masaj odaları, sauna ve buhar odaları, kapalı ve açık havuz alanı ve açık yoga alanı fonksiyonları bulunurken; BJK Nevzat Demir Tesisi projesinde ise futbolculara antrenman ve sağlık amacı ile kullanacakları bir SPA alanı tasarladıklarını aktarıyor. İçinde bisikletler bulunan bir kapalı havuz, jakuzi, şelale bölümü, içinde jakuzi ve duş olan masaj odaları, sauna ve buhar odası, sıcak taş yataklar, ayak terapi ve saç bakım alanı gibi programların bulunduğu projede amacın futbolcuların doktor ve antrenör yönlendirmesi ile su ile sağlık kazanmaları olduğunu sözlerine ekliyor.

Elips Tasarım Mimarlık Hakkında:

Elips Tasarım Mimarlık İnşaat Ltd. Şti. 1999 yılında Y.Mimar Feza Ökten Koca tarafından kuruldu. Mimari tasarım hizmetleri ile başladığı yolculuğuna yıllar içinde iç mimari tasarım ve anahtar teslim uygulama işlerini de ilave etti.  Özellikle konut, ticari alanlar, yeme-içme, mağazacılık ve eğitim alanlarında projeler üretmektedir. Bu süreçte mobilya ve aydınlatma tasarımları da üretmeye başlayan Elips Tasarım Mimarlık, daha sonra bu çalışmaları FEZA markası altında yapmaya karar vermiştir. Mimar, iç mimar ve endüstri ürünleri tasarımcılarından oluşan ekibe her sene katılan stajyer ve yeni mezunların eğitimlerine Elips Tasarım Mimarlık’ta devam etme fırsatı verilmektedir.

Feza Ökten Koca Hakkında:

Lise eğitimini Özel Darüşşafaka Lisesi’nde, üniversite eğitimini İ.T.Ü. Mimarlık Fak. Mimarlık Bölümü’nde tamamladı. 1994 yılında İ.T.Ü. Fen Bilimleri Ens. Bina Bilgisi Yüksek Lisans programından Y.Mimar ünvanı ile mezun oldu. Öğrenciliği sırasında başladığı çalışma hayatında, Orhan Çakmakçıoğlu Mimarlık Ofisi, Emlak Bankası mimari grup ve Can İnşaat’ta görev aldıktan sonra İngiltere’ye gitti ve Percy Thomas Partnership, Londra ofisinde çalıştı.

1999 senesinde Elips Tasarım Mimarlık ofisini kurdu. Mimari projelerin yanı sıra İç mimari tasarım ve uygulama çalışmalarında yoğunlaşmaya başladı. 2005 yılında Halil Ökten ile birlikte Elwo Ahşap üretim tesisini kurdu. Ele aldığı konut, ticari ve eğitim mekan projelerinin tasarımının yanı sıra, gerçekleştirilmesi konularında uzmanlaştı. Mimarlığı, sadece bina ve mekan tasarlamak değil, kullanıcıya yaşam tasarlamak olarak tanımlamaktadır. Çalışmalarında en farklıyı ararken kullanıcı odaklı, sürdürülebilir, güne uygun ve yarını kucaklayabilen tasarımlar yapmaya çalışmaktadır.

Tasarım olgusunu bir bütün olarak ele almak gerektiği düşüncesiyle mimari ve iç mimari projelere devam ederken FEZA markası altında mobilya tasarım çalışmaları da yapmaya başladı. 2013, 2014 ve 2015 yıllarında düzenlenen Alldesign fuarlarında, Design Week 2017, 3.İstanbul Tasarım Bienali’nde, Tomtom Backtohome ve Designhood 2018 etkinliklerinde mobilya koleksiyonlarını sergiledi.

2016 yılında FLY Collection parçalarından biri olan Boomerang isimli sandalye tasarımı ile Milano’da A’ Design Award ödülü aldı.

2018 yılında, BJK No1903 projesi ile Londra’da International Property Awards yarışması, Mixed-Use Interior kategorisinde Award Winner, Best of Turkey, Best of Europe ödüllerinin üzerine, Best of World ödülü, 2019 yılında ise, Residential Architecture kategorisinde B_House projesi ile European Property Awards ödülü kazanmıştır.

2012-2017 yılları arasında Darüşşafaka Cemiyeti’nde Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yaptı. Cemiyet proje komitesindeki görevi devam etmektedir.

Halen İstanbul Medipol Üniversitesi’nde Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi’nde öğretim görevlisi olarak proje yürütücülüğü de yapmaktadır.