Yeşil Bina: Doğal kaynakları korurken yaşam kalitemizi yükselten sistem

Merve BOZBEY

Mimar

www.popularch.com

Yeşil bina nedir?
‘Yeşil’ bina, tasarımında, yapımında veya işletiminde olumsuz etkileri azaltan; ortadan kaldıran, iklimimiz ve doğal çevremiz üzerinde olumlu etkiler yaratabilen binadır. Yeşil binalar, değerli doğal kaynakları korur ve yaşam kalitemizi iyileştirir.

Bir binayı ‘yeşil’ hale getirebilecek bir dizi özellik vardır. Bu özelliklerin ana konu başlıkları şunlardır;

•             Enerji, su ve diğer kaynakların verimli kullanımı

•             Yenilenebilir enerji kullanımı

•             Kirlilik ve atık azaltma önlemleri, yeniden kullanım ve geri dönüşümün sağlanması

•             İç ortam hava kalitesi

•             Toksik olmayan, etik ve sürdürülebilir malzeme kullanımı

•             Tasarım, inşaat ve işletimde çevrenin dikkate alınması

•             Tasarım, inşaat ve işletimde bina sakinlerinin yaşam kalitesinin dikkate alınması

•             Değişen ortama uyum sağlayan bir tasarım

Yukarıda listelenen özellikleri içermesi koşuluyla, herhangi bir bina, ister ev, ister ofis, okul, hastane, toplum merkezi veya başka herhangi bir yapı türü olsun, yeşil bir bina olabilir.

Ancak, tüm yeşil binaların aynı olmadığını ve olması gerekmediğini belirtmekte fayda var. Farklı ülke ve bölgeler, kendine özgü iklim koşulları, benzersiz kültürler ve gelenekler, çeşitli bina türleri ve yaşları veya çok çeşitli çevresel, ekonomik ve sosyal öncelikler gibi çeşitli özelliklere sahiptir. Bunların tümü yeşil bina yaklaşımlarını şekillendirir.

Bu nedenle WorldGBC, (World Green Building Councils) kendi pazarlarına en uygun yeşil binaları takip etmek için üye Yeşil Bina Konseylerini (Green Building Councils) ve üye şirketlerini bireysel ülkelerde ve bölgelerde desteklemektedir.

Yeşil Bina Standartları ve Sertifikasyon Sistemleri

Binaların çevre üzerinde kapsamlı doğrudan ve dolaylı etkileri vardır. Yapım, kullanım, yenileme, yeniden kullanım ve yıkım sırasında binalar enerji, su ve hammadde kullanır, atık üretir ve potansiyel olarak zararlı atmosferik emisyonlar yayar. Bu gerçekler, sürdürülebilir tasarım yoluyla binaların doğal çevre üzerindeki etkisini azaltmayı amaçlayan yeşil bina standartlarının, sertifikalarının ve derecelendirme sistemlerinin oluşturulmasına yol açmıştır.

Yapı Standartları
Standart, bir ürünün değerlendirilebileceği bir dizi yönerge ve kriterdir. Bina uygulamalarıyla ilgili ortak standartlar, ANSI (American National Standarts), ASTM ( American Society for Testing and Materials) veya ASH-RAE ( American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) gibi kuruluşların fikir birliği süreçleri aracılığıyla oluşturulur. Standartların ve sertifikasyonların yönetimini destekleyen, sıklıkla yasal hale gelen veya endüstri normlarının temelini oluşturan dünya çapında standartları tanımlayan ve geliştiren Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) ‘dur.

ISO bir standardı şu şekilde tanımlar: “faaliyetler veya sonuçları için kurallar, kılavuzlar veya özellikler olarak ortak ve tekrarlanan kullanımı sağlayan tanınmış bir kuruluş tarafından onaylanmış, fikir birliği ile oluşturulan bir belge.” Standartlarda bulunan gereksinimler, kuralcı (başarı yöntemlerini belirleme) veya performansa dayalı (nihai sonuçlardan beklentileri belirten) olabilir.

Açık ve uygun bir süreçle örneklenen resmi, gönüllü bir fikir birliği süreciyle geliştirilen mutabakata dayalı standartlar, anında satın alma, hükümet desteği ve uluslararası etkiye sahiptir.

Kaynaklar:
https://www.astm.org/
https://www.wbdg.org/
https://www.epa.gov/smartgrowth/green-building-standards
https://green.harvard.edu/topics/green-buildings/green-building-standards
https://www.bpcgreenbuilders.com/green-building/green-building-standards/
https://www.usgbc.org/leed